Exercise is Medicine ΙV, Άσκηση και Υγεία: η σημασία της φυσικής άσκησης στο βουνό

Ο Αύγουστος 2024 ξεκίνησε πολύ δυναμικά, αφού υποδεχτήκαμε 30 νέους και νέες από την Ελλάδα και τη Γερμανία, πανέτοιμους/ες για δράση και νέες εμπειρίες. Το σεμινάριο διοργανώθηκε από την επέκεινα χώρα και υποστηρίχθηκε από το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας (ΕΓΙΝ) με τη συμμετοχή νέων 16-29 ετών από τις δύο χώρες. Το θέμα ήταν "Exercise is Medicine, Άσκηση και Υγεία: η σημασία της φυσικής άσκησης στο βουνό". Το πρόγραμμα περιλάμβανε εισαγωγή στην άσκηση ως φάρμακο και γενικότερα στην αξία της άσκησης, γιόγκα στη φύση, πεζοπορίες σε πέτρινα γεφύρια, εκπαιδευτικά εργαστήρια και παιχνίδια, ξενάγηση σε έκθεση γεωλογίας στην Αρίστη, εθελοντικό καθαρισμό μονοπατιού στη Βίτσα, γαστρονομικά εργαστήρια, μαθήματα χορού και πρακτικές αυτοβελτίωσης.

 

Η πρώτη επαφή με τα καλοδιατηρημένα Ζαγορίσια γεφύρια του Μίσιου και του Κόκκορη έγινε  με τα πόδια -με σημείο εκκίνησης και κατάληξης την επέκεινα χώρα -από μονοπάτια μοναδικής ομορφιάς στη φύση. Την ίδια μέρα οι συμμετέχοντες πήραν μέρος σ’ ένα διαπολιτισμικό παιχνίδι με στόχο την καλύτερη γνωριμία μεταξύ τους, την επικοινωνία και την καλλιέργεια σχέσεων γύρω από θέματα που αφορούν την κουλτούρα, την παράδοση και την εκπαίδευση των δύο χωρών. Το βράδυ, η γερμανική ομάδα έφτιαξε δύο παραδοσιακές γερμανικές συνταγές κατά την παρασκευή των οποίων συμμετείχαν με χαρά και οι Έλληνες. Η επόμενη μέρα επιφύλασσε για όλους τους συμμετέχοντες μία αξέχαστη περιπέτεια: ράφτινγκ στον ποταμό Βοϊδομάτη! Με αφετηρία το γεφύρι της Αρίστης και κατάληξη το πέτρινο γεφύρι της Κλειδωνιάς, είχαν τη μοναδική ευκαιρία να περάσουν μέσα από σπηλιές, τεχνητούς καταρράκτες, αιωνόβια δέντρα και τοξωτά γεφύρια. Ήταν όλοι πολύ ενθουσιασμένοι!

 

Αφού γευματίσαμε στο χωριό Αρίστη, το απόγευμα ο Δρ. Αρχαιολογίας Φαίδων Μουδόπουλος μάς έκανε περιήγηση στο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου (με ξυλόγλυπτη οροφή και επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο) και στη συνέχεια ο Δρ Γεωλογίας Χρήστος Στεργίου μάς έκανε μία εμπεριστατωμένη ξενάγηση στο Ίδρυμα Ιωάννου Σαραλή με αφορμή τα εγκαίνια της έκθεσης "Τα Πετρώματα του Γεωπάρκου στο Μικροσκόπιο" και περιήγηση στην Ιστορική Κληρονομιά της Αρίστης. Η έκθεση σχεδιάστηκε από το Γεωπάρκο Βίκου - Αώου και μία ομάδα επιστημόνων του Α.Π.Θ και ήταν αφιερωμένη στη γεωλογική κληρονομιά της περιοχής και την πολιτισμική κληρονομιά της Αρίστης. Το βράδυ, επιστρέφοντας στην επέκεινα χώρα, μας περίμενε γεμάτος όρεξη και γαστρονομικές εκπλήξεις ο Θεόδωρος Αλεξίου με την ομάδα του. Έλληνες και Γερμανοί παρακολούθησαν πώς παρασκευάζουμε παγωτό καρπούζι για τις ζεστές μέρες του Αυγούστου, τηγανίσαμε μανιτάρια με κρασί με αυτοσχέδια φωτιά και στο τέλος δοκιμάσαμε να ανοίξουμε φύλλο το οποίο δεν πήγε καθόλου χαμένο αφού φτιάξαμε τυροπιτάκια στο τηγάνι. Η βράδια ήταν αφιερωμένη στην ηπειρώτικη κουζίνα και τις ελληνικές γεύσεις δια χειρός Food & Paths.

 

H επόμενη μέρα περιελάμβανε σωματική άσκηση ήπιας μορφής με πεζοπορία στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία ενώ το απόγευμα είχε εκπαιδευτικό χαρακτήρα καθώς ο Δρ. Γιάννης Κουτεντάκης, ομότιμος καθηγητής Εργοφυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, άνοιξε τον κύκλο των σεμιναρίων. Ο κ. Κουτεντάκης μίλησε για τα οφέλη της σωματικής άσκησης, ξεκινώντας γύρω από το πώς η μυϊκή δραστηριότητα συνέβαλε σημαντικά στην ανθρώπινη εξέλιξη και επέτρεψε στους πρώτους ανθρώπους να κυνηγήσουν την πλούσια σε πρωτεΐνες και λιπαρά τροφή για την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους. Έπειτα, ανέλυσε τις επιπτώσεις της φυσικής κατάστασης που σχετίζεται με την υγεία, όπως οι φυσιολογικές αλλαγές με την αύξηση της ηλικίας, η αλληλεπίδραση μεταξύ παχυσαρκίας και αδράνειας/ καθιστικής ζωής, η φλεγμονή και οι χρόνιες παθήσεις. Κατέληξε στο ότι το περπάτημα είναι η πιο φυσική δραστηριότητα με απρόσμενα οφέλη: ανεβάζει το ηθικό, προσφέρει διανοητική διαύγεια και καταπολεμά την κατάθλιψη. Μετά το ζωντανό και ενδιαφέρον σεμινάριο, Γερμανοί και Έλληνες πέρασαν από τη θεωρία στην πράξη και επιδόθηκαν στον εθελοντικό καθαρισμό ενός μονοπατιού, του οποίου η ανταμοιβή ήταν η αποκάλυψη ενός θαυμάσιου, άγνωστου ακόμη και στους ντόπιους, καλντεριμιού, περιμετρικά της Βίτσας.

Την επόμενη μέρα, ο Γιάννης Κουτεντάκης αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα της φυσικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους αναζήτησης εργασίας, καθώς και όταν οι άνθρωποι βρισκόμαστε μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις και σταυροδρόμια ζωής. Η Ελπίδα Τροιζή, ICF Certified Business & Life Coach, εφάρμοσε μία τεχνική ("Move your mood”) εξερεύνησης της ατομικής διάθεσης μέσω της κίνησης. Ο στόχος ήταν να βιώσουν οι συμμετέχοντες πόσο αλληλένδετα είναι το μυαλό και το σώμα. Ο καθένας/μία επέλεγε ένα τραγούδι της επιλογής του/της και κινούνταν όλοι/ες στον εκάστοτε ρυθμό. Η αρχή έγινε σε κύκλο όπου οι συμμετέχοντες συστήθηκαν λέγοντας το όνομά τους και κάνοντας μια κίνηση ή μορφασμό ενδεικτική/ό της διάθεσής τους εκείνη τη στιγμή. Όλα τα ακούσματα γίνονταν δεκτά χωρίς επικριτική διάθεση. Σε κάποια τραγούδια (π.χ. ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς) το αποτέλεσμα ήταν να χορεύουν όλοι/ες σε κύκλο με γέλια και χαρές, ακόμα και χωρίς να γνωρίζουν τα βήματα. 

To πρωί της Τρίτης, οι συμμετέχοντες έκαναν έναν διαφορετικό περίπατο στη Βίτσα εξερευνώντας το χωριό και το περιβάλλον μέσα από τις αισθήσεις τους. Η πρόσκληση και η πρόκληση ήταν να περπατήσουν με ενσυναίσθηση και περιέργεια για τον εαυτό τους και τον χώρο στον οποίο βρίσκονταν. Η προτροπή ήταν να αναζητήσουν και να ανακαλύψουν την ομορφιά γύρω τους, ανοίγοντας και αξιοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους · τι είναι όμορφο για τον καθένα και πώς αυτό συνδέεται με το ποιοι είναι και τι είναι σημαντικό για αυτούς. Η εξερεύνηση συνεχίστηκε, πειραματιζόμενοι με διαφορετικό βηματισμό -πιο αργά, πιο γρήγορα, προς τα πίσω ή πλάι-, ώστε ο καθένας να συνειδητοποιήσει ποια κίνηση είναι πιο φυσική για τον ίδιο και ποια πιο άβολη και συνεπώς αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση και πεδίο αυτοβελτίωσης. Η περιπλάνηση ολοκληρώθηκε με το συμβολικό αγκάλιασμα του μεγαλειώδους πλατάνου που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Βίτσας, ως μια κίνηση επανασύνδεσης με τη φύση και αναγνώρισης της ευεργετικής επίδρασης που έχει στην ευεξία μας ολιστικά. 

Η Φανή Μπαλαμώτη παρουσίασε το θέμα των παραδοσιακών χορών ως φυσική δραστηριότητα, προσφέροντας την ευκαιρία παραδειγμάτων και πρακτικής εξάσκησης. Ήταν καταπληκτική εμπειρία. Λίγο πριν τη δύση του ηλίου, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δυάδες και τριάδες και εξερεύνησαν τι σημαίνει για τον καθένα η ελαστικότητα και η ανθεκτικότητα, μέσα από μια σύντομη βιωματική εμπειρία, έχοντας ως πυξίδα συγκεκριμένες ερωτήσεις. Στόχος ήταν να επανασυνδεθούν ή και να θυμηθούν κάποια όμορφη εμπειρία που είχαν παλαιότερα, η οποία τους γεμίζει και μπορούν να την ανακαλέσουν οποτεδήποτε την έχουν ανάγκη. Η τελευταία διάλεξη του Γιάννη Κουτεντάκη αφορούσε την άσκηση και το περπάτημα ως μέσο πρόληψης της νεανικής επιθετικότητας, του μπούλινγκ-εκφοβισμού ακόμη και της εγκληματικότητας.

Η προτελευταία μέρα αφιερώθηκε στην επίσκεψη και παρουσίαση του επιδεικτικού πάρκου της σαρακατσάνικης στάνης στον Γυφτόκαμπο Ζαγορίου και κατόπιν εκδρομή στον καταρράκτη και τη λίμνη των ψιθύρων, Μπάλτα  ντι Στρίγκα στο χωριό Ηλιοχώρι, όπου και κολυμπήσαμε! Το βράδυ περάσαμε καταπληκτικά στο αποχαιρετιστήριο πάρτι, ξενυχτήσαμε, παρότι την επομένη ταξιδεύαμε αλλά άξιζε!

Την τελευταία μέρα της δράσης, οι συμμετέχοντες έλαβαν διάταξη κύκλου και μοιράστηκαν ένα αντικείμενο το οποίο συνέλεξαν στην περιπλάνησή τους, αποκαλύπτοντας τι συμβολίζει αυτό για την εμπειρία που έζησαν καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος και φυσικά μοιράστηκαν και αξιολόγησαν όλα αυτά τα βιώματα και τη γνώση της εβδομάδας «η άσκηση ως φάρμακο». Ο αποχωρισμός στάθηκε το πλέον δύσκολο, από συναισθηματικής άποψης, μέρος της δραστηριότητας, αλλά με δάκρυα, αγκαλιές και υποσχέσεις, τα καταφέραμε!