15η Διάβαση Βίκου «Καλή Ζωή»

Η Διάβαση Βίκου είναι μια δραστηριότητα της επέκεινα χώρα που ξεκίνησε το 2010. Όπως κάθε χρονιά, έτσι και φέτος, περάσαμε υπέροχα! Η 15η Διάβαση Βίκου με θέμα την «Καλή Ζωή», σε συνδυασμό με το περπάτημα στη φύση, στη μοναδική ατμόσφαιρα που προσφέρει το βουνό, ιδιαίτερα κατά την περίοδο του Αυγούστου, κατακαλόκαιρο, ενθάρρυναν μια πιο ελεύθερη, γενναιόδωρη και ενωτική προσέγγιση. Συνδυάζεται η περιήγηση, η ηπειρωτική και κοσμοπολίτικη γαστρονομία, η άσκηση, η ποιοτική συναναστροφή και η μάθηση. Τι άλλο!

Φέτος, το θέμα της 15ης Διάβασης Βίκου ήταν η «Καλή Ζωή», εμπνευσμένο από το βιβλίο της Φένιας Τσανάκα, «Ανακαινίζω τη ζωή μου με αρχιτέκτονα τον Αριστοτέλη». Στο βιβλίο, η συγγραφέας εξηγεί με πρακτικό και κατανοητό τρόπο πώς οι αριστοτελικές αρχές μπορούν να οδηγήσουν στην κατάκτηση της ευδαιμονίας. Η ιδέα του βιβλίου προήλθε από την ανάγκη της συγγραφέως να βρει απαντήσεις στα προσωπικά της ερωτήματα, κάτι που την κατηύθυνε  στη μελέτη και εμβάθυνση της αριστοτελικής φιλοσοφίας. Σύμφωνα με έρευνα του MIT Media Lab, ο Αριστοτέλης είναι ο πιο επιδραστικός άνθρωπος στον πλανήτη. Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι το νόημα της ζωής μας είναι η ευδαιμονία και ότι οι πράξεις μας καθορίζουν την ύπαρξή μας. Τα βασικά όπλα του ανθρώπου είναι τα συναισθήματα και ο νους, με την καρδιά να υπερτερεί της λογικής στις αποφάσεις μας. Ως ατομικές οντότητες, συνυπάρχουμε, συνεργαζόμαστε και συζούμε. Το ζητούμενο της φιλοσοφίας του Αριστοτέλη είναι η φρόνηση που επιτρέπει στον άνθρωπο να αποφεύγει τις λάθος επιθυμίες.

Ο Κώστας Χριστίδης, νομικός και οικονομολόγος, μάς μίλησε για την ελευθερία ως προϋπόθεση της καλής ζωής. Η σκέψη του εκκινεί από την πυραμίδα ιεράρχησης των ανθρώπινων αναγκών του αμερικανού ψυχολόγου Abraham Maslow (1908-1970), σύμφωνα με την οποία ταξινομούνται με ιεραρχική κλίμακα οι βιολογικές ανάγκες, οι ανάγκες ασφάλειας, οι κοινωνικές ανάγκες, οι ανάγκες εκτίμησης και τέλος οι ανάγκες αυτοεκπλήρωσης, οι οποίες καθορίζουν τη συμπεριφορά μας. Άλλες θεωρίες κάνουν λόγο για διανοητική ή συναισθηματική νοημοσύνη με τη δεύτερη να ορίζεται ως αυτογνωσία, αυτοέλεγχος, ενσυναίσθηση, ικανότητα δημιουργίας και διατήρησης ενός δικτύου φιλικών και επαγγελματικών σχέσεων. Στη συνέχεια, ο Κ.Χριστίδης, κάνει έναν διαχωρισμό ανάμεσα στον κρατισμό (πολιτική θεωρία περί ανάληψης ενός συνόλου αρμοδιοτήτων από την κρατική παρέμβαση) και τον φιλελευθερισμό (πολιτική θεωρία περί μεγιστοποίησης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ελευθερίας των ατόμων). Υποστηρίζει ότι ένας εξαναγκασμός είναι αναπόφευκτος, με τη θέσπιση κανόνων για τους κυβερνώντες και για τους κυβερνώμενους σ’ ένα κράτος δικαίου. Σε μία ελεύθερη κοινωνία γίνεται καλύτερη χρήση των γνώσεων για την ανάπτυξη της καινοτομίας και της υγιούς επιχειρηματικότητας. Η ελευθερία του λόγου κατοχυρώνεται στις  πολιτισμένες κοινωνίες με τη θέσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επισημαίνει την ύψιστη σημασία της ελευθερίας του λόγου και καταλήγει ότι ο καθένας είναι ο αρχιτέκτονας της τύχης του, παραθέτοντας παράφραση της καρτεσιανής ρήσης: «Βελτιώνομαι άρα υπάρχω» και της γνωστής φράσης του Τζον Κέννεντι: «Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου».

Ο Νίκος Ραΐσης, εθελοντής, οικονομολόγος, διευθυντικό στέλεχος πληροφορικής, ανέπτυξε το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης ως προς την καλή ζωή και συγκεκριμένα το πώς μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να βοηθήσει στην Καλή Ζωή των κοινωνιών του κόσμου. Ο ομιλητής, εκφράζοντας εκ προοιμίου τις επιφυλάξεις του για την αξιοπιστία των πληροφοριών της παρούσας γενιάς εφαρμογών ΤΝ, λόγω της ραγδαίας τεχνολογικής προόδου, θεωρεί επιτακτική την ανάγκη ρυθμιστικών αρχών περί διασφάλισης της γνησιότητας των πληροφοριών. Ωστόσο, αναμφίβολα, η τεχνητή νοημοσύνη παίζει σημαντικό ρόλο στον κλάδο του εμπορίου, στη διαδικτυακή αναζήτηση, στην παροχή ατομικών βελτιστοποιημένων ρυθμίσεων στους χρήστες smartphones, στις αυτόματες μεταφράσεις, σε ευφυή συστήματα για έξυπνα σπίτια και πόλεις, στα συστήματα πλοήγησης των αυτοκινήτων, στη ναυσιπλοΐα, στην κυβερνο-ασφάλεια, στην ιατρική, στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, στον μεταποιητικό κλάδο της ρομποτικής, στη συγκρότηση πιο βιώσιμων επισιτιστικών συστημάτων στα τρόφιμα και τη γεωργία, στη δημόσια διοίκηση. Τέλος, θέτει τα κρίσιμα ερωτήματα για το πώς μπορεί να διασφαλιστεί ένα συγκεκριμένο επίπεδο ασφάλειας σε ένα σύστημα ΤΝ, ποια είναι τα όρια χρήσης μίας έξυπνης μηχανής, πώς μπορούμε να την προστατεύσουμε από το να οδηγηθεί σε μία λανθασμένη απόφαση και πώς επηρεάζει η χρήση των μηχανών τη δημοκρατία και τον διαμοιρασμό της πληροφορίας. Ο Νίκος Ραΐσης επικαλείται τον Τζων Τασιούλα, Διευθυντή του Ινστιτούτου της Οξφόρδης, ο οποίος καταφεύγει στην ηθική του Αριστοτέλη για τη χρήση της ‘ευφυούς’ τεχνολογίας και η σωστή κρίση είναι αυτή που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των διλημμάτων της ΤΝ. Η έννοια της φρόνησης, κατά την αριστοτελική έννοια, προϋποθέτει μια ευρύτερη κατανόηση της ανθρώπινης ζωής. 

Τον κύκλο των ομιλιών έκλεισε η Ρίτα Μωραϊτάκη – Πικρού, Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος στο Εθνικό Κέντρο Αξιολόγησης της Ποιότητας και της Τεχνολογίας στην Υγεία και Αντιπεριφερειάρχης Αττκής, η οποία επισήμανε την ανάγκη για ενίσχυση της δημόσιας υγείας και της εκπαίδευσης μέσω της υιοθέτησης των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης, της κυκλικής οικονομίας και της καινοτομίας, καθώς ο στόχος πρέπει να είναι η καθολική ευημερία για όλους τους ανθρώπους, γι’ αυτό ο σκοπός παραμένει όλοι οι άνθρωποι να γίνουν ενεργοί πολίτες.

Το βράδυ της ίδιας μέρας κάτω από τον αυγουστιάτικο έναστρο ουρανό ο Νίκος Γιαννής και η Ελένη Γαζή, απένειμαν το βραβείο εθελοντή 2024 στον Νίκο Ραΐση για τη διαχρονική του συμβολή στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην προαγωγή της κοινωνίας πολιτών. Στη συνέχεια, απονεμήθηκαν οι βεβαιώσεις συμμετοχής σε όσους, αρκετοί για άλλη μία χρονιά, διέσχισαν τη χαράδρα του Βίκου την Κυριακή 11 Αυγούστου. Ακολούθησε γαστρονομική  βραδιά, μουσική, χαρά και χορός καθώς και υποσχέσεις για του χρόνου. Όπως είπε ο Νίκος Γιαννής κατά την έναρξη, διαβάζοντας τον δεκάλογο του προσκόπου κατά τον ιδρυτή της κίνησης Robert Baden-Powell, όλοι οι άνθρωποι είναι φίλοι και οι άλλοι πρόσκοποι αδελφοί, για έναν πρόσκοπο. Η περιήγηση στο Ζαγόρι, στα γεφύρια, στο Αρχοντικό Ιωαννίδη, το rafting στον Βοϊδομάτη, η επίσκεψη στο Κέντρο Πληροφόρησης του Εθνικού Πάρκου, στο πανηγύρι της Βίτσας –αναγνωρισμένο από την UNESCO, ενδυνάμωσαν αυτήν την όλο, ευρύτερη και στενότερη, φιλία και αδελφοσύνη.