Προς μια Ευρωπαϊκή πολιτική υγείας; Η πρόκληση για την επόμενη πενταετία

Η συνάντηση αυτή είναι μια δραστηριότητα της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης σε συνεργασία με την επέκεινα χώρα και πραγματεύεται ένα θέμα για το οποίο, η απόσταση που προσφέρει το βουνό και η περίοδος του Αυγούστου, επιτρέπουν μια πιο ελεύθερη, γενναιόδωρη και ενωτική προσέγγιση και συνδυάζει την περιήγηση, την ηπειρωτική αλλά και κοσμοπολιτική γαστρονομία, την άσκηση, την ποιοτική συναναστροφή και τη μάθηση. Οι συνεδρίες από τη μία και οι περίπατοι και πεζοπορίες στον Βίκο από την άλλη, στο μεγάλο και πιο πράσινο ελληνικό Εθνικό Πάρκο, προσφέρουν μια βαθιά ανάσα μεγάλης διάρκειας για όλους και ειδικώς για όσους περνάμε πολύ χρόνο στο γραφείο, το αυτοκίνητο, την οθόνη, την πόλη και επιθυμούμε τον προσωπικό και συλλογικό αναστοχασμό, εκτός καθημερινότητας.

Στο πλαίσιο της ευρύτερης ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των Ελλήνων Ευρωπαίων πολιτών για Ευρωπαϊκά θέματα αλλά και συστηματικής προώθησης των φεντεραλιστικών αρχών στην Ελλάδα, η ΕΕνΟΕ ξεκινά κύκλο σεμιναρίων σε στοχευμένες πολιτικές που έχουν καταγραφεί σαν άμεσες προτεραιότητες από τους πολίτες στα αποτελέσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης και στις διαδοχικές έρευνες του Ευρωβαρομέτρου τα τελευταία χρόνια. Στο εναρκτήριο σεμινάριό επιλέξαμε σε συνεργασία με την Επέκεινα Χώρα και το παράρτημα Ηπείρου της ΕΕνΟΕ, να αναπτύξουμε την ανάγκη μιας νέας κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής για την υγεία, εστιάζοντας σε κάποιες από τις σημαντικές διαστάσεις του θέματος. H προστασία της δημόσιας υγείας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και η πρόσβαση όλων των πολιτών σε υγειονομικές παροχές υψηλού επιπέδου, είναι ένα από τα μεγάλα διλήμματα των επόμενων χρόνων. Θεωρούμε ότι η αναθεώρηση του νομικού πλαισίου είναι απαραίτητη, ώστε να δρομολογηθούν οι αναγκαίες πρωτοβουλίες και να αναζητηθούν/εξασφαλιστούν οι ανάλογοι πόροι για την υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου προγράμματος. 

Είναι γνωστό, ότι ήδη από το 1948 η  υγεία έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως σαν  ανθρώπινο δικαίωμα. Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από τον Δεκέμβριο 2009 αναγνωρίζει στο Άρθρο 35 τη νομική υποχρέωση των Κρατών - Μελών της Ένωσης να εξασφαλίσουν υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του πολίτη,  τονίζοντας ότι κάθε πρόσωπο δικαιούται πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη και πρόληψη. Παρά την πανηγυρική διακήρυξη, οι ιδρυτικές  Συνθήκες της Ένωσης δεν περιέλαβαν την υγεία στις κοινές πολιτικές, περιορίζοντας κάποιες  αναφορές στην υγεία -όταν και όπου αυτό ήταν αναγκαίο- για τη λειτουργία της κοινής αγοράς.  Αυτή η μινιμαλιστική προσέγγιση που κυριάρχησε τουλάχιστον ως το 1990, έχει ιστορικούς λόγους και συνδέεται με την έλλειψη φιλόδοξης ευρωπαϊκής κοινωνικής πολιτικής, καθώς η υγεία σχετίζεται άμεσα με τις κοινωνικές υπηρεσίες και γενικότερα την κοινωνική  συνοχή και ευημερία.

Η πανδημία βρήκε την ΄ΈΕ αυτή καθαυτή, με περιορισμένες δυνατότητες δράσης, όπως φαίνεται από τη δομή του άρθρου 168 της Συνθήκης με τη συνεχή αναφορά στην αρχή της επικουρικότητας. Η υγεία βρέθηκε στο κέντρο  των επειγουσών  πολιτικών αποφάσεων και τα 27 Κράτη Μέλη συμφώνησαν ότι τα μέτρα επιβάλλεται να ληφθούν με συντονισμό σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, ελήφθησαν μέτρα σε ελάχιστο χρόνο για την αγορά εμβολίων, φαρμάκων και εξοπλισμού για όλα  τα Κράτη - Μέλη. ΄Έγινε έτσι μια σημαντική αλλαγή, μια de facto πρόοδος με αλληλεγγύη και πολιτική επιτυχία, αλλά εκτός του  ενωσιακού θεσμικού πλαισίου, δίχως  κανόνες, διαφάνεια και τους αυστηρούς μηχανισμούς ελέγχου. Με την πανδημία και τις μεγάλες ανατροπές σε παγκόσμιο επίπεδο, οι Ευρωπαίοι πολίτες συνειδητοποίησαν την αναγκαιότητα συντονισμού και νέας στρατηγικής της ΄Ένωσης στα θέματα  υγείας και έστειλαν από τον Μάιο 2022 (βλέπε στα αποτελέσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης ) ξεκάθαρο μήνυμα για την επείγουσα ανάγκη μιας εν μέρει κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη δημόσια υγεία. Κοινή είναι πλέον η πεποίθηση για την αναγκαιότητα θεσμικής προσέγγισης και στα  ευαίσθητα θέματα της ψυχικής υγείας. 

Οι πολλές πρωτοβουλίες  για σημαντικές αλλαγές που έχουν ληφθεί τα τελευταία 3 χρόνια χαρακτηρίζονται  από έλλειψη  φιλόδοξης προσέγγισης για μια κοινή Ευρωπαϊκή  πολιτική υγείας για όλους. Μια νέα προσέγγιση καταμερισμού μεταξύ προσωπικής ευθύνης, κρατικής ευθύνης και αρμοδιότητας της ΕΕ στον τομέα της υγείας κρίνεται απαραίτητη. Στα ομοσπονδιακά  πολιτεύματα, ο τομέας της υγείας, όπως και της παιδείας, του πολιτισμού, κάποιων κλάδων δικαίου και άλλοι, δεν αποτελούν αποκλειστική ή καθόλου αρμοδιότητα του ομοσπονδιακού κράτους, καθώς συναρτώνται στενά με τις πολιτιστικές-χαρακτηρολογικές και ιστορικές ακόμη και κλιματικές ιδιαιτερότητες κάθε ομόσπονδης συνιστώσας. Ωστόσο,  η ζωή, η τεχνολογία, οι κλιματικές συνθήκες, η δημογραφία και μαζί τους οι ανάγκες και αντιλήψεις εξελίσσονται, μαζί τους οι νέες ασθένειες, πανδημίες και φυσικά η υγεία.

Σαν Έλληνες φεντεραλιστές θεωρούμε ότι απαιτούνται άμεσα οι αναγκαίες  θεσμικές αλλαγές ώστε η κοινή πολιτική υγείας όπως ζητούν οι πολίτες να αρχίσει να υλοποιείται τα επόμενα χρόνια. Από τον Νοέμβριο 2023 το  Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει καταθέσει προτάσεις για την  τροποποίηση των Συνθηκών. Εναπόκειται τώρα στο Συμβούλιο να συγκαλέσει Καταστατική Συνέλευση ώστε να δρομολογηθούν οι αλλαγές που ζητούν οι πολίτες. Για την υγεία είναι μονόδρομος καθώς με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν μπορούν να προχωρήσουν οι πρωτοβουλίες και προτάσεις για μια πολιτική υγείας.

Στο σεμινάριο του Αυγούστου στη Βίτσα, θα γίνει μια πρώτη γενική παρουσίαση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου για τα θέματα υγείας, συνοπτική αναφορά στις εξελίξεις που συντελέστηκαν μετά την πανδημία, στην ανάγκη αλλαγής των Συνθηκών, ώστε να υπάρξει μια νέα Ευρωπαϊκή πολιτική για την υγεία. Το πρώτο θεματικό πάνελ θα εστιάσει στα ειδικότερα θέματα των δύσκολων θεραπειών και στην ανάγκη συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να  επιμεριστεί το κόστος ειδικά για τις περιφερειακές μονάδες υγείας. Στη συνέχεια θα γίνει μια γενική παρουσίαση και συζήτηση για  το τι είναι σήμερα το Well –being, τις επιπτώσεις στην υγεία λόγω της γήρανσης πληθυσμού ειδικά στα μη αστικά κέντρα, την  ανάγκη αναθεώρησης των διατροφικών συνήθειων όλων μας και της φυσικής άσκησης με εξιδεικευμένα προγράμματα για κάθε ηλικία, τη σημασία της  ψυχικής υγείας και τέλος  την επιτακτική ανάγκη συστηματικής ενημέρωσης των πολιτών.

Στο πλαίσιο του σεμιναρίου, το Σάββατο 17 Αυγούστου, θα λάβει χώρα μια ημερίδα για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του φεντεραλισμού. Θα γίνουν παρουσιάσεις των βασικών φεντεραλιστικών κειμένων Μανιφέστο Βεντοτένε Ι (συστατικό του κινήματος Σπινέλι) και Βεντοτένε ΙΙ (2022) στα αγγλικά κι ελληνικά. Ο εκδότης και συντελεστές του βιβλίου «Ο Αλτιέρο Σπινέλι και το όραμα του για την ενωμένη Ευρώπη, Αθήνα 2023», θα μοιραστούν τις απόψεις τους. Θα αναδειχθεί η επικαιρότητα των φεντεραλιστικών προσεγγίσεων σήμερα, σε μια Ευρώπη που ξαναζεί τον εφιάλτη του πολέμου στο έδαφός της, σε ένα ιδιαίτερα ρευστό και ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον, όπου η αναζήτηση της ελευθερίας, της ειρήνης,  της δικαιοσύνης, της ασφάλειας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής παραμένουν τα μεγάλα ζητούμενα. 

Για τους συμμετέχοντες προτείνονται ωραίες βόλτες στη φιλόξενη  Ηπειρωτική γη και ειδικώς στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου και στο Ζαγόρι, που εδώ και λιγότερο από ένα χρόνο είναι η πρώτη ελληνική περιοχή που εντάχθηκε στον Κατάλογο Πολιτιστικού Τοπίου της UNESCO, ιστορικές επισκέψεις και γενικότερα συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων με την τοπική κοινωνία. Το κοινόν του Ζαγορίου αποτέλεσε μια μορφή αυτόνομης ομοσπονδιακής διοικητικής διάρθρωσης για το μεγαλύτερο τμήμα της οθωμανικής περιόδου. 

Αφίξεις

19.00 Δείπνο καλωσορίσματος στην επέκεινα χώρα

• Ο ανώτατος αριθμός των συμμετεχόντων στη δραστηριότητα αυτή είναι 40 άτομα περιλαμβανομένων όλων των παιδιών.
• Οι διαδρομές είναι μικρές, βατές και εφικτές. Το μακρύ παντελόνι προστατεύει καλύτερα. Τα μποτάκια για την προφύλαξη των αστραγάλων είναι προτιμότερα από τα αθλητικά παπούτσια και τα αθλητικά παπούτσια είναι προτιμότερα από κάθε άλλο είδος παπουτσιού. 
• Καλό είναι οι συμμετέχοντες σε όλες τις δραστηριότητες να είναι ενήμεροι για τις καιρικές συνθήκες. Η συμμετοχή όλων γίνεται με αποκλειστική ευθύνη καθενός.
• Θα είναι διαθέσιμα κοινά-γενικά φάρμακα, αλλά μην ξεχάσετε να έχετε μαζί σας τυχόν ειδικό φάρμακο που μπορεί να χρειασtείτε. Φαρμακείο υπάρχει στο χωριό Ασπράγγελοι, 7χλμ.από τη Βίτσα: (Θωμάς Θέμελης, 26530 25903, +30 6976998808).
• Password Wi-fi σε όλους τους χώρους: 2sternes
• ATM για ανάληψη μετρητών υπάρχει στο Μονοδένδρι και στους Κήπους.
• Σούπερ μάρκετ δεν είναι άμεσα προσιτά. Το πλησιέστερο είναι στις Καρυές (15’). Μίνι μάρκετ θα βρείτε στο Μονοδένδρι.
• Ψωμί κλπ. είδη πρώτης ανάγκης +30 6972011988, Vassilis.
• Το νερό είναι πόσιμο και υψηλής ποιότητας.

• Μικρό ορειβατικό σακίδιο
• Μπατόν ή γκλίτσα (διαθέτουμε και μπορούμε να σας δώσουμε)
• Ορειβατικά μποτάκια (εάν είναι καινούρια καλό θα ήταν να τα έχουμε βάλει μερικές φορές, έστω και μέσα στο σπίτι πριν την πεζοπορία, για να "σπάσουν") και ίσως ορειβατικές κάλτσες
• Μακρύ παντελόνι (κατά προτίμηση όχι τζιν)
• Ένα αντιανεμικό/αδιάβροχο
• Σκουφί, καπέλο, γυαλιά ηλίου
• Δοχείο / (όχι πλαστικό) μπουκάλι νερού
• Φωτογραφική μηχανή
• Καλή διάθεση (ανελαστικό προαπαιτούμενο των θεσμών!)

Πληροφορίες: info@epekeinahora.gr

Ομάδα land beyond στο Facebook: https://www.facebook.com/groups/120148418074626/

• Το κόστος συμμετοχής στο πλήρες πρόγραμμα είναι €280 ανά άτομο και περιλαμβάνει:
• Τέσσερεις (4) διανυκτερεύσεις σε δίκλινο με πρωινό
• Τέσσερα (4) γεύματα (ένα εκ των οποίων με τη μορφή παρουσίασης από τη Λέσχη Γαστρονομίας Ηπείρου).
• Δικαίωμα συμμετοχής: χρήση των εγκαταστάσεων της επέκεινα χώρα & coffee breaks, διοίκηση-συντονισμός, αναλώσιμα, έντυπα πληροφοριών για την περιοχή, ομιλίες, πεζοπορίες (δεν περιλαμβάνεται η Διάβαση Βίκου), περιήγηση, ξενάγηση, γενικό φαρμακείο, αναμνηστικό δώρο (T-shirt ή άλλο), βεβαίωση συμμετοχής (εφόσον ζητηθεί).
• Στην περίπτωση μερικής συμμετοχής στο πρόγραμμα το ποσό διαμορφώνεται αναλόγως. Η καταβολή του ποσού στην επέκεινα χώρα έχει την έννοια της πρακτικής διευκόλυνσης όλων των συμμετεχόντων χάριν κοινών πληρωμών προς τους παρόχους των κυρίως υπηρεσιών. Για τα υπόλοιπα δίδεται απόδειξη δωρεάς €40. Η δραστηριότητα δεν έχει στο σύνολο της οποιαδήποτε επιδότηση. Οι ομιλητές απαλλάσσονται της συμμετοχής €40 και προσφέρεται ένα γεύμα, ενώ εάν ζητηθεί μπορεί να προσφερθεί διαμονή 2 ημερών.
• Οι ευεργέτες και οι δωρητές / 4 εποχές της επέκεινα χώρα που είναι ενεργοί κατά την 1.1.2024, (http://www.epekeinahora.gr/el/dorea), συμμετέχουν ελεύθερα στη δραστηριότητα μαζί με ένα ακόμη άτομο – συγγενή 1ου βαθμού (δεν καταβάλλουν δηλαδή το ποσόν των €40 \ άτομο). 
• Διαμονή. Οι συμμετέχοντες έχουν την ελευθερία και την ευθύνη της κράτησης σε ξενώνες ή ξενοδοχεία της περιοχής και επιλογής τους (το κόστος διαμονής αφαιρείται από το κόστος συμμετοχής).
• Όσοι επιθυμούν να διαμείνουν στο ξενοδοχείο πέντε αστέρων Zagori Suites μπορούν να προβαίνουν σε κράτηση μέσω της μηχανής κρατήσεων του ιστοτόπου: www.zagorisuites.gr (τηλ. +30-6944-342739, Νίκος Πέτσιος) και με βάση τη διαθεσιμότητα, περίοδο και αριθμό ατόμων, σημειώνοντας την ένδειξη "επέκεινα χώρα" έχουν επιπλέον έκπτωση 10%, περίπου 20% χαμηλότερα από booking.com.
• Δικαίωμα απλής συμμετοχής: δωρεά €40 στην επέκεινα χώρα. 

2. Στέλλα ΜΙΧΑΗΛ, +30 6994692854
3. Παναγιώτα ΜΠΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, +32 +30 6970174441, +32 499732087
4. Νίκος ΓΙΑΝΝΗΣ, +32 492319647, +30 6944748070

Σήμερα τα 46 χωριά του Ζαγορίου μοιράζονται ανάμεσα στο κεντρικό, ανατολικό και δυτικό Ζαγόρι. Η Βίτσα, χωριό του κεντρικού Ζαγορίου, αποτελεί ένα από τα πιο τυπικά δείγματα παραδοσιακού οικισμού του Ζαγορίου, περιοχής μοναδικής στον κόσμο, για το φυσικό κάλος, την ιστορία, τον πολιτισμό και την αρχιτεκτονική του. Η αμφιθεατρική διάταξη εντυπωσιάζει τον επισκέπτη και τον προ(σ)καλεί να εξερευνήσει τα καλντερίμια του χωριού, προσπαθώντας να ακούσει προσεκτικά τα υπόρρητα μυστικά τους.

Η επέκεινα χώρα (www.epekeinahora.gr) είναι από το 2013, μια μη κερδοσκοπική Οργάνωση Κοινωνίας Πολιτών, η οποία δραστηριοποιείται στη Βίτσα Ζαγορίου, συνδυάζοντας τη διανοητική, ψυχική, σωματική και διαδραστική άσκηση. ‘Επέκεινα Χώρα’ σημαίνει η γη πέρα από τα βουνά (Ζαγόρι), στην Ήπειρο, γη γενναιοδωρίας, ανάτασης, έμπνευσης. «Επέκεινα», προηγούμενο ή σε έναν βαθμό μεγαλύτερο από τη γνώση ή την εμπειρία, το άγνωστο που προσπαθούμε συνεχώς να κατακτήσουμε κι έτσι προοδεύουμε. Οι βεβαιότητες χωρίζουν τους ανθρώπους, η διαφορετικότητα μας ενώνει. Οικουμενικές αξίες, αλληλοκατανόηση, πλουραλισμός, ελευθερία/ες, συμμετοχή, πρόληψη και αντιμετώπιση συγκρούσεων, ομοσπονδιακή οργάνωση, ανοιχτή κοινωνία, εθελοντισμός, ειρήνη, ευεξία, βιοποικιλότητα, βιωσιμότητα ανθρώπου και φύσης, είναι οι αξίες και το όραμα που μας εμπνέουν. Η επέκεινα χώρα βρίσκεται σε υψόμετρο 1.007μ. στη Βίτσα έναν χαρακτηρισμένο παραδοσιακό οικισμό, ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά και εύκολα προσβάσιμα χωριά του Ζαγορίου (46), με μοναδικό ιστορικό, πολιτιστικό και οικολογικό ενδιαφέρον, γραμμένο στην πέτρα, στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, του μεγαλύτερου εθνικού πάρκου της Ελλάδας, παγκοσμίως αυθεντικού. Από τη Βίτσα ξεκινά το λιθόστρωτο μονοπάτι, η Σκάλα της Βίτσας, που οδηγεί στο δίτοξο πέτρινο γεφύρι του Μίσιου στον Βοϊδομάτη ποταμό, στους άλλους οικισμούς και στα αιώνια δάση του Ζαγορίου. Από την επέκεινα χώρα ξεκινά το μονοπάτι προς το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Τα εννέα είδη δραστηριοτήτων είναι: (1) Διάβαση Βίκου, (2) Βίκου Μονοπάτια, (3) Κοσμοπολιτικές συναντήσεις Βίτσας (GLAP), (4) Τύμφης Πεζοπορίες, (5) Νεολαία κι εκπαίδευση, (6) Εκπαίδευση -Τέχνη & Λογοτεχνία, (7) Χειμερινές Περιπατητικές Συναντήσεις, (8) Ευεξία και άσκηση και (9) Ημερήσιες επισκέψεις.

• Ιωάννινα. Η οδική απόσταση από την Αθήνα είναι συνολικώς 411 χλμ. μέσω των αυτοκινητοδρόμων της Ολυμπίας Οδού, της γέφυρας Ρίου Αντιρρίου που βρίσκεται κοντά στην Πάτρα και της Ιονίας Οδού (Αντίρριο-Ιωάννινα 196χλμ.), 3h56' χωρίς κυκλοφορία (εκτιμώμενο κόστος καυσίμου €50,  κόστος διοδίων: €37,25 ανά διαδρομή, συμπεριλαμβανομένου του κόστους διέλευσης από τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου €13,30 για Ι.Χ.). Εναλλακτικά, μέσω του βόρειου αυτοκινητόδρομου, ΠΑΘΕ/Ε75/Α1, Ε65/ΕΟ3, ΕΟ30, Ε92/ΕΟ6, Εγνατία, μέσω Λαμίας, Καλαμπάκας, Μετσόβου, 454χλμ, 5h 14' χωρίς κυκλοφορία, (καύσιμο: €67).
• Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας απέχει, 50’ από τα Γιάννενα, 78χλμ., Εγνατία/A2/E90/Α2 (καύσιμο: €12) και η Πάργα, 102χλμ., 1h20’, €16. Για την Άρτα χρειαζόμαστε 1h, 76χλμ., €11, για την Πρέβεζα, 103χλμ., 1h30’, €15 και για την Πάτρα, €226χλμ, 3h, €34.
  Το αεροδρόμιο Ιωαννίνων «Βασιλιάς Πύρρος» (10’ από το κέντρο των Ιωαννίνων) εξυπηρετεί την αεροπορική σύνδεση, με καθημερινά δρομολόγια από και προς Αθήνα και Θεσσαλονίκη (τηλ.: 26510 27058,www.hcaa-eleng.gr). Με υπεραστικό λεωφορείο ΚΤΕΛ έως τα Ιωάννινα (Σταθμός: τηλ. 26510 26286, www.ktelioannina.gr).
  Αθήνα: Δρομολόγια καθημερινά, μέσω Ρίου – Αντιρρίου, από σταθμό Αθηνών: Κηφισού 100, τηλ.: 210 5129363, www.dromologiaktel.gr
  Θεσσαλονίκη: Δρομολόγια καθημερινά: τηλ. 2310 500111, www.ktel-thes.gr
  Πάτρα: Δρομολόγια καθημερινά από σταθμό Πάτρας: τηλ. 2610 623887, www.ktelachaias.gr
  Πρέβεζα: Δρομολόγια καθημερινά με λεωφορεία, www.ktelprevezas.gr
  Άρτα: Δρομολόγια καθημερινά με λεωφορεία, www.ktelartas.gr
• Από τα Ιωάννινα στη Βίτσα. Οδηγώντας από τα Γιάννενα προς βορρά (στρίβοντας αριστερά στο τέλος της περιφερειακής οδού των Ιωαννίνων ερχόμενοι από Αθήνα, μετά το αεροδρόμιο), στην εθνική οδό Ιωαννίνων – Κοζάνης, συναντούμε τη διασταύρωση προς το Ζαγόρι αμέσως μετά τη Μεταμόρφωση (Καρυές), αρκετά πριν το Καλπάκι. Ακολουθούμε τη σήμανση για τη Βίτσα που είναι επαρκής (κατεύθυνση Βίτσα – Μονοδένδρι – φαράγγι Βίκου). Η συνολική απόσταση Ιωάννινα – Βίτσα είναι 36 χλμ. (καύσιμο:€6). Το αεροδρόμιο Ιωαννίνων απέχει μόλις 25 λεπτά από τη Βίτσα (31,8Km), τα ταξί ωστόσο ζητούν €40-45 για μια απλή μετάβαση (1,19/km και κόστος αεροδρομίου-αποσκευών). Τα δρομολόγια του υπεραστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων προς και από την Βίτσα είναι δύο/εβδομάδα.
• Διαδρομές στα χωριά του Ζαγορίου. Τα μονοπάτια, άλλα καλύτερα και άλλα λιγότερο διατηρημένα, είναι ο κρυφός πλούτος της περιοχής και η απόλαυση του πεζοπόρου. Το Ζαγόρι διαθέτει καλό οδικό δίκτυο μέσω του οποίου εξυπηρετούνται συγκοινωνιακά όλα τα χωριά και οι οικισμοί. Οι αποστάσεις μεταξύ των χωριών δεν είναι πολύ μεγάλες, δίνοντας τη δυνατότητα να θαυμάσουμε πολλές μοναδικές τοποθεσίες μέσα σε διάστημα λίγων ημερών. Το υπεραστικό ΚΤΕΛ Ιωαννίνων εκτελεί αραιά δρομολόγια μεταξύ των χωριών.

Η επέκεινα χώρα βρίσκεται στη Βίτσα. Φθάνουμε διασχίζοντας την Άνω Βίτσα από το εσωτερικό γκαλντερίμι και τη συναντούμε αριστερά ανεβαίνοντας ως τα τελευταία σπίτια βγαίνοντας από τη Βίτσα και πηγαίνοντας προς το Μονοδένδρι. Η ασφαλέστερη πρόσβαση με αυτοκίνητο είναι 2χλμ. μετά τη Βίτσα προς Μονοδένδρι, στην πρώτη διασταύρωση δεξιά προς Βίτσα και μετά από 200μ. δεξιά προς κατηφορική αδιέξοδη οδό.