Ψηφοφόρος για μια μέρα, πολίτης κάθε μέρα.

Η διαπίστωση ότι τελικώς είναι λίγα εκείνα που μπορούν ν’ αλλάξουν οι πολιτικοί και πως δεν μπορούμε να περιμένουμε από το κράτος, τα κόμματα, τους αιρετούς και γενικότερα τους άλλους να κάνουν αυτό που εμείς οφείλουμε να κάνουμε για τον εαυτό μας, καθώς και αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε για την πατρίδα, προκειμένου να ζήσουν τα παιδιά μας και οι επόμενες γενιές σε μια υγιή κοινωνία, με οδήγησαν στην επεξεργασία και δημοσίευση αυτού του καθημερινού πρακτικού οδηγού. Οι αλήθειες και οι αποφάσεις για εμάς του ίδιους που οι άνθρωποι αποφεύγουμε είναι συνήθως εκείνες που θα μπορούσαν να αλλάξουν σε κάποιο βαθμό μερικά από τα στραβά που τυραννούν την Ελλάδα. Οι πολιτικοί οφείλουν να λαμβάνουν αποφάσεις αταλάντευτοι προς το συνολικό καλό και να πράττουν κατά συνείδηση το καθήκον τους, χωρίς να ενδίδουν σε επιμέρους πιέσεις, καθώς και να προσφέρουν οι ίδιοι ένα θετικό πρότυπο. Αυτά που εμείς αποφεύγουμε είναι ακριβώς εκείνα που συστηματικά αποφεύγουν και οι πολιτικοί μας λόγω του παντοδύναμου πολιτικού κόστους. Τίποτα λοιπόν από τα δύο δεν γίνεται, λόγω της μέγγενης των αλληλεξαρτήσεων, της κατολίσθησης της ποιότητας και προπάντων της αδύναμης κοινωνίας πολιτών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ.Παπούλιας το διατύπωσε κατά την ημέρα της δημοκρατίας το 2009 ως εξής: «Η κρίση είναι βαθιά κυρίως επειδή έχει τρωθεί ο αξιακός κώδικας: Κάθε είδους διευκολύνσεις και πελατειακές συμπεριφορές έχουν νομιμοποιηθεί ηθικά, ενώ η επιτυχία αντιμετωπίζεται συχνά ως εξαιρετική ικανότητα ακόμη και αν επήλθε με όρους αναξιοκρατίας».

Λένε ότι όταν φυσούν οι άνεμοι της αλλαγής, άλλοι χτίζουν καταφύγια και άλλοι ανεμόμυλους. Μα και η Ελλάδα αφού δεν επιδιόρθωσε τη σκεπή ενόσω ο ήλιος έλαμπε, είναι απείρως δυσκολότερο να το κάνει τώρα στη βροχή κι όμως πρέπει. Καθώς λοιπόν οι καιροί ου μενετοί, ο χρόνος πιέζει θα έλεγα ασφυκτικά, χρειάζεται να κόψουμε δρόμο προς το μέλλον κι αυτό μπορεί να γίνει μόνον εφόσον όλοι μας, τουλάχιστον οι πολλοί, ξεβολευτούμε και αλλάξουμε συνήθειες. Ο εφιάλτης ίσως να μην απέχει πολύ, αν δεν αλλάξουμε πολύ σύντομα, πολύ δραστικά, σε πολλά πεδία, οι πολλοί πολίτες! Αν δεν αντιστρέψουμε την παρούσα κατάσταση πραγμάτων όπου, επικαλούμενοι λιγότερο ή περισσότερο βάσιμες δικαιολογίες, είναι αρκετοί εκείνοι που δεν πράττουν το ορθό και λειτουργούν κατ’ ουσίαν παραβατικά προς το κοινωνικό συμβόλαιο, αντικοινωνικά όντα κατ’ ουσίαν, ενώ οι ευσυνείδητοι είναι αντιμέτωποι με την απαξία ή και τη χλεύη. Αναπόφευκτα όμως, «σε στιγμές κρίσης, η πρωτοβουλία περνάει σε εκείνους που είναι καλύτερα προετοιμασμένοι» (Μόρτον Κ.Μπλάκγουελ).

Αποτελεί ισχυρή μου πεποίθηση η ρήση του Μαρκ Τουέν πως «Καμιά χώρα δεν μπορεί να κυβερνηθεί σωστά εάν οι πολίτες, σαν σύνολο, δεν συνειδητοποιήσουν βαθιά μέσα τους ότι αυτοί είναι οι φύλακες του νόμου και ότι οι υπεύθυνοι για τη δικαιοσύνη δεν αποτελούν παρά τον μηχανισμό για την εφαρμογή του, τίποτε παραπάνω». Γι’ αυτό προκρίνω τον τίτλο «Ψηφοφόρος για μια μέρα, πολίτης κάθε μέρα», ως ένα επίκαιρο πολιτικό σύνθημα, προμετωπίδα μιας κατεπείγουσας εκστρατείας. Προτείνω ως συλλογικό κι συμβολικό στόχο για το 2021, 200 χρόνια από την εθνεγερσία, την επίτευξη του Ελληνα Ευρωπαίου Πολίτη.

«Στο τέλος - τέλος δεν θα θυμόμαστε τα λόγια των εχθρών μας, αλλά τη σιωπή των φίλων μας (Martin Luther King)». Διεκδικώ τη φιλία σου, γι’ αυτό σπάω τον κώδικα σιωπής, ο καθημερινός οδηγός που κρατάς τώρα στα χέρια σου είναι το πρώτο βήμα.

«Ο άνθρωπος ανακαλύπτει νέους ωκεανούς μόνον όταν τολμά να αφήσει τη στεριά. Η ζωή είναι ή περιπέτεια ή τίποτα» (Καρίν Νάουρι, Ο Αγγελιαφόρος του αυτοκράτορα, εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ 2006). Έτσι αποφάσισα τώρα να ασχοληθώ με τα κοινά, στην πλέον υποβαθμισμένη εκδοχή τους αυτήν τη στιγμή, την πολιτική. Το ανά χείρας εγχειρίδιο είναι ένας αντιμακιαβελικός οδηγός, πρεσβεύει την αποστρατιωτικοποίηση της πολιτικής, από πρωταθλητισμό υποταγής, των κατωτέρων στους ανωτέρους και όλων μαζί σε μικρά και μεγάλα συμφέροντα, ισορροπίες και κατεστημένες αντιλήψεις και νοοτροπίες, σε άσκηση κοινωνίας πολιτών και απελευθέρωση των ανθρώπων διαμέσου της έγκυρης και έγκαιρης ενημέρωσης, καθώς και της αφύπνισης της ατομικής ευθύνης. Ο νέος πολιτικός και ο ενεργός πολίτης ανάβουν ένα κερί αντί να καταριόνται το ατέλειωτο σκοτάδι. Δεν χαϊδεύουν αδυναμίες, αλλάζουν συμπεριφορές, δεν εξυπηρετούν, αλλά υπηρετούν, προτιμούν τον δύσκολο δρόμο της υπευθυνότητας, την ανηφοριά όπου πληρώνεις τον λογαριασμό έγκαιρα, αντί του, αρχικά ευχάριστου, εύκολου δρόμου που αγνοεί την πραγματικότητα όπου στο τέλος, ενώπιον του αδιεξόδου, πληρώνεις πολύ ακριβότερα. «Εδώ είναι ένα φως αδελφικό, απλά τα χέρια και τα μάτια. Εδώ δεν είναι να ‘μαι εγώ πάνω από σένα, ή εσύ πάνω από μένα. Εδώ είναι να ‘ναι ο καθένας μας πάνω από τον εαυτό του» (Γιάννης Ρίτσος). Αυτά επιδιώκω με αυτόν τον καθημερινό πρακτικό οδηγό, που αν και συνιστά έναν «οδικό χάρτη» δεν φιλοδοξεί να καλύψει όλες μας τις ανάγκες, δικαιώματα και υποχρεώσεις. Πράγματι, είναι θέμα παιδείας κυρίως, όμως έχουμε υποχρέωση τώρα να «κόψουμε δρόμο», αλλάζοντας συμπεριφορά και όχι να μείνουμε βολεμένοι περιμένοντας την επόμενη γενιά. Μπορεί να φαίνονται μικρά αυτά που προτείνω ο καθένας μας ν’ αλλάξει στις συνήθειες του, όπως το φως που τρεμοσβύνει, όμως περισσότερα φωτάκια θα κάνουν το σκοτάδι λιγότερο βαθύ και θα έλθουν και τα μεγάλα, οι μεταρρυθμίσεις και ο εκσυγχρονισμός, η ελληνική Ευρώπη, το κοινό μέλλον των παιδιών. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι «αν θέλουμε τα πράγματα να παραμείνουν όπως είναι, τότε τα πράγματα πρέπει ν’ αλλάξουν» (Γατόπαρδος, Guiseppe Tomasi de Lampedusa)...

Νίκος Γιαννής

Ψηφοφόρος για μια μέρα, Πολίτης κάθε μέρα